Van handschrift tot e-book: geschiedenis van het boek

Voordat in de vijftiende eeuw de boekdrukpers zijn opmars begon te maken in Europa, werden boeken met de hand overgeschreven. Er bestonden slechts enkele tientallen of honderden exemplaren van hetzelfde boek. Door deze kleine oplage zijn veel boeken uit de Oudheid en de Middeleeuwen dan ook voor altijd verloren gegaan.

Uitvinding van de boekdrukkunst

Het lijkt waarschijnlijk dat de mechanische boekdrukkunst, het printen van boeken in massale oplagen, op verschillende plaatsen in de wereld ongeveer tegelijkertijd is uitgevonden. Daarom is er ook niet één uitvinder aan te wijzen. In Europa was de Duitser Johannes Gutenberg de eerste boekdrukker. Hij waagde zich gelijk aan een groot project: hij bracht de Gutenbergbijbel uit. Aanvankelijk werden boeken letter voor letter gedrukt, maar later werden meer geavanceerde boekdrukmachines in gebruik genomen die snel grote aantallen boeken konden drukken.

Gutenbergbijbel De Gutenbergbijbel

Twintigste eeuw: printers en e-books

In de twintigste eeuw werd de printer gemeengoed. Hiermee werden mensen in staat om zelf te printen. In dezelfde eeuw werd het eerste e-book uitgebracht, hoewel het precieze jaar en de uitvinder ervan ter discussie staan. In de afgelopen decennia zijn deze elektronische boeken verder ontwikkeld, zodat ze niet meer alleen op computers maar ook op telefoons, en op speciaal daarvoor bestemde e-readers gelezen kunnen worden. Sinds 2014 zijn e-books in Nederland zelfs te leen bij de bibliotheek.

14.0647.Infographic_V6

21e eeuw: zelf online boeken laten drukken

Met de bredere toegankelijkheid van internet is ook het drukken van boeken voor iedereen mogelijk geworden. En, zoals je kunt zien in onderstaande afbeelding nemen die cijfers flink toe. Diverse websites bieden de mogelijkheid om een roman of boek in elkaar te knutselen. Bijvoorbeeld bij de digitale drukkerij Drukhetnu.nl kunnen deze vervolgens snel en goedkoop afgedrukt worden in kleine en grote oplage. Het resultaat is een professioneel uitziend boek.

Pumbo-infographic-zelf boek-uitgeven-14

 

Bibliotheken gaan e-books uitlenen

Sinds gisteren is het mogelijk om tegen een kleine betaling e-books te lenen via www.bibliotheek.nl. In tegenstelling tot de meeste andere landen, waar elk e-book slechts door één persoon tegelijk gelezen kan worden en daarom ‘uitgeleend’ kan zijn, kunnen de digitale boeken in Nederland door meerdere mensen tegelijkertijd gelezen worden. “We lopen echt voorop,” stelt minister Jet Bussemaker van OCW.

Toenemende vraag

Momenteel zijn er vijfduizend verschillende e-books beschikbaar op de website, een kwart van het totale aantal e-books in Nederland. De toenemende vraag naar deze vorm van boeken uitlenen zal er naar verwachting voor zorgen dat steeds meer uitgevers zich aansluiten, waardoor meer boeken beschikbaar worden.

Grote diversiteit

Alle boeken worden ingedeeld in twee groepen: de eerste met titels voor kinderen tot drie jaar oud, de tweede voor iedereen vanaf drie jaar. Er zijn e-books beschikbaar in allerlei genres, zoals thrillers, biografieën en non-fictie. Ook zijn er Engelstalige en Friestalige e-books te leen.